Temelde alt extremitenin yapısı üst extremiteye benzer. Dik duruş sonucunda bacaklar üzerinde oluşan statik yüklenme, alt extremitede bazı yapısal değişikliklerin ortaya çıkmasına neden olur.
Kalça eklemi multiaxial (üç eksenli), synovial bir eklemdir. Fermurun konvex başı pelvic kemiğin konkav acetabulumuna yerleşerek eklem yapısını oluşturur. Acetabulum ilium, ischium ve pubic kemiklerin birleşmesinden oluşur.Acetabular labrum acetabulumu daha çukur hale getirir.Labrum acetabular kenara çembersel olarak yapışan kollajen fibrillerden oluşmuş fibrokartilaj bir yapıdır, acetabulumun derinliğini arttırır. Acetabulumun superiorunda yük binme yüzeyine doğru incelir. Acetabulumun horizontale göre 35° abduksiyon ve 20° öne fleksiyonu olan inklinasyon açısı vardır. Eklem kapsülü, hareketi kontrol eden kaslar sayesinde çok güçlüdür. Kalça eklemi omuza benzeyen hareket kaabiliyetine sahip olduğundan hareketliliği kadar stabilitesinin de kuvvetli olduğu bilinmektedir. Eklem, hem statik hem dinamik fonksiyonları hem de hareket kaabiliyeti sağlar. Ligamentler bağlantı yaptıkları kemiklerin eklem kapsüllerinden isim alırlar. Bunler iliofemoral, pubofemoral ve ischiofemoral ligamentlerdir. Bunlardan en önemli olanı iliofemoral ligamenttir.Vücudun güçlü ligamenti olup 300 kglik bir gerilme kuvvetine sahiptir. İki adet "V" şeklinde parçası vardır. Vertical olanı bacağın retroversiyonunu, horizontal olanı ise bacağın adduksiyonunu kısıtlar.
Kalça kaslarıyla etkin bir şekilde desteklenen kalça ligamentlerinin birincil amacı, bacağın hareketlerini kısıtlamaktan çok pelvis ve gövdenin düzgün pozisyonunu sağlamaktır. Yürüyüş esnasında pelvis destek bacağından, salınan bacağa doğru eğilmek; vücut ise destek bacağının femur başı üzerinde dengede durmak zorundadır. Bu esnada ligamentlerin horizontal parçası gövdenin salınan bacağa doğru eğilmesini önler.
Femur şaftı ana yük taşıyıcı eksenden hafifçe eğilir ve femur boynu ile kollodiafizyal (collodiaphysial) açıyı oluşturur. Bu açı yeni doğanda 150 derece, yetişkinde ise 120 derecedir. Bu bölgede sonlanan kalça kaslarına bu açılanma, iyi bir kaldıraç gücü sağlar. Kalça displazilerinde kollodiafizyal açı değişir ( bu açı 125 derecenin üzerinde ise coxa valga, altındaysa coxa vara durumu söz konusudur.) ;bu da kalçanın taşımak zorunda olduğu yükü arttırır. 90 derecelik kollodiafizyal açıyla görülen bir coxa vara durumunda yüklenme normale göre 3-4 kat artmıştır. Yürüyüşte kalça üzerindeki yük vücut ağırlığının 2.5-5 katı; ayakta durma esnasında ise yük, vücut ağırlığının yaklaşık 4 katı kadardır.
KALÇA EKLEMİ HAREKETLERİ:
- Fleksiyon
- Ekstansiyon
- Abduksiyon
- Adduksiyon
- External-internal rotasyon
1-Kalçanın ön yüzündeki kaslar:
M.İliopsoas
M.Tensor fasciae latae
M.Rectus femoris
M.Sartorious
2-Kalçanın iç yüzündeki kaslar:
Yüzeyel tabaka: M.Pectineus, m.adduktor longus ve m.gracilis
Orta tabaka: M.Adduktor brevis
Derin tabaka: M.Adduktor magnus
Kalça adduksiyonundan sorumlu kaslardan oluşur.
3-Kalçanın dış yüzündeki kaslar:
M.Gluteus Medius
M.Gluteus Minimus
4-Kalçanın arka yüzündeki kaslar:
M.Gluteus maximus
5-İschiocrural Kaslar:
Bu kaslar kalça extansiyonuna yardımcı olur ve böylece gluteus maximus kası ile sinerjik çalışır.Bu grupta yer alan kaslar:
M.Piriformis
M.Gemellus superior
M.Gemellus inferior
M.Obturator externus
M.Obturator internus
M.Qadratus femoris
Bu kasların ana işlevi dış rotasyondur. Diğerlerinin tümü ek olarak adduksiyon yaptırırken, piriformis kası abduksiyon yaptırır.Alt extremite sabitlendiğinde pelvise lateral fleksiyon yaptırır.
0 yorum:
Yorum Gönder